Alzheimer hastalığına dair umut verici bir gelişme Baylor Tıp Okulu’ndan geldi. Araştırmacılar, beynin doğal bağışıklık hücrelerinden biri olan astrositleri, Alzheimer’a neden olan toksik plakları temizlemek için Sox9 proteini aracılığıyla yeniden programladı. Çalışma, Nature Neuroscience dergisinde yayımlandı.
Fareler üzerinde yapılan deneylerde, bu proteinin aktivasyonunun astrositleri güçlendirdiği, böylece amiloid plaklarının temizlenmesini hızlandırdığı ve bilişsel yetilerin korunduğu gözlemlendi. Sox9’un baskılanması ise tam tersi etki yaratarak plak birikimini artırdı.
Çalışmanın ilk yazarı Dr. Dong-Joo Choi, “Astrositler yaşlandıkça işlevlerinde değişiklikler oluyor, ancak bu değişimin nörodejenerasyon üzerindeki etkisi yeterince anlaşılmamıştı. Sox9’un aktif hale getirilmesiyle plak temizleme kapasitesi ciddi şekilde arttı,” dedi.
Deneylerde, hali hazırda Alzheimer benzeri hafıza kaybı belirtileri gösteren fareler kullanıldı. Sox9’un artırılması, sadece plakların azalmasına değil, aynı zamanda bilişsel işlevlerin korunmasına da katkı sağladı. Araştırmacılar, “Sox9’un aşırı ekspresyonu astrositleri adeta bir süpürgeye dönüştürüyor” yorumunu yaptı.
Baylor’daki ekip, mevcut Alzheimer tedavilerinin çoğunun nöronlara odaklandığını hatırlatarak, astrositlerin doğal temizleme gücünün de tedavi stratejilerinde göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı.
Her ne kadar bulgular şimdilik hayvan deneyleriyle sınırlı olsa da, araştırmacılar insan beyninde benzer etkilerin olup olmadığını anlamak için çalışmalara devam edecek. Sox9’un bu yeni rolü, Alzheimer başta olmak üzere birçok nörodejeneratif hastalık için doğal ve etkili bir tedavi kapısı aralayabilir.
