Türkçede hem günlük konuşmada hem de yazı dilinde çok sık kullanılan kelimelerden biri eksiktir. Bir şeyin olması gerekenden daha az olması, tamamlanmamış bulunması ya da yetersiz kalması durumlarında bu kelimeye başvurulur. Bu kadar yaygın kullanılan bir sözcük olması, doğal olarak “Eksik kelimesinin eş anlamlısı nedir?” sorusunu da sıkça gündeme getirir. Öğrenciler, öğretmenler, editörler ve içerik üreticileri; anlatımı zenginleştirmek, tekrarları azaltmak ve doğru kelimeyi doğru yerde kullanmak için eksik kelimesinin eş anlamlılarını araştırır. Türk Dil Kurumu (TDK) kaynakları incelendiğinde, eksik kelimesine karşılık gelen birden fazla eş ve yakın anlamlı sözcük olduğu görülür. Ancak bu sözcüklerin her biri her cümlede aynı anlamı vermeyebilir; bağlama göre tercih edilmelidir.

Eksik Ne Demek? TDK’ye Göre Eksik Kelimesinin Anlamı

Eksik, Türk Dil Kurumu’na göre; “bir parçası olmayan, gereken miktardan az olan, tamamlanmamış” anlamlarına gelir. Kelime hem nicelik hem de nitelik bakımından kullanılabilir. Örneğin bir ürünün parçası yoksa eksik denir; aynı şekilde bir bilgi yetersizse ya da bir davranış olması gereken düzeyde değilse yine eksik olarak nitelendirilir. Bu yönüyle eksik kelimesi yalnızca somut nesneler için değil, soyut kavramlar için de kullanılır. “Eksik bilgi”, “eksik anlatım”, “eksik hissetmek” gibi ifadeler, kelimenin mecaz kullanımına güzel örneklerdir.

Eksik Es Anlamlisi Nedir

Eksik Kelimesinin Eş Anlamlısı Nedir?

Eksik kelimesinin en temel ve en yaygın eş anlamlıları az ve noksan sözcükleridir. Bu iki kelime, birçok cümlede eksik yerine kullanılabilir ve anlam bozulmaz. Bunun yanında TDK ve dil kaynaklarında eksik kelimesiyle yakın ya da bağlama göre eş anlamlı kabul edilen başka sözcükler de yer alır. Ancak bu kelimelerin kullanımı, anlatılmak istenen duruma göre değişiklik gösterir.

Eksik Kelimesinin Eş Anlamlıları Nelerdir?

1) Az

Az, eksik kelimesinin en sık kullanılan eş anlamlılarından biridir. Özellikle miktar ve sayı ifade eden durumlarda eksik yerine rahatlıkla kullanılabilir. “Gereğinden az” anlamı taşıdığı için eksik kelimesiyle büyük ölçüde örtüşür. Günlük konuşmada ve haber dilinde oldukça yaygındır. Ancak “az” kelimesi her zaman “tamamlanmamış” anlamını birebir karşılamayabilir; daha çok nicelik vurgusu yapar.

Örnek cümleler:

  • “Bu raporda bazı veriler az, tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor.”

  • “Malzeme az olduğu için iş yarım kaldı.”

2) Noksan

Noksan, eksik kelimesinin en güçlü ve doğrudan eş anlamlılarından biridir. Daha çok yazılı dilde, resmî metinlerde ve edebî anlatımlarda tercih edilir. Noksan kelimesi, bir şeyin tamamlanmadığını ya da olması gereken düzeyde bulunmadığını açık biçimde ifade eder. Bu nedenle “eksik” yerine kullanıldığında anlam kaybı yaşanmaz; hatta bazı bağlamlarda anlatımı daha güçlü kılar.

Örnek cümleler:

3) Yarım

Yarım, eksik kelimesine yakın anlamlıdır ve özellikle “tamamlanmamışlık” vurgusu yapar. Bir işin ya da sürecin bitmediğini anlatırken tercih edilir. Ancak yarım kelimesi her eksik anlamını karşılamaz; daha çok “yarıda kalmış” durumları anlatır.

Örnek cümleler:

  • “Hikâye yarım kalınca okuyucu tatmin olmadı.”

  • “Söylediklerin yarım, biraz daha açık olmalısın.”

4) Kusurlu

Kusurlu, eksik ile her zaman birebir eş anlamlı değildir; fakat bazı bağlamlarda eksik yerine kullanılabilir. Daha çok bir şeyde hata, bozukluk ya da yetersizlik olduğunu anlatır. Eksik kelimesinin “yetersiz olma” yönüyle örtüşür.

Örnek cümleler:

  • “Bu ürün kusurlu olduğu için iade edildi.”

  • “Anlatım kusurlu, önemli noktalar atlanmış.”

5) Yetkinsiz / Yetersiz

Bu kelimeler eksik kavramının özellikle nitelik boyutunu karşılar. Bir kişinin bilgi, beceri ya da donanım açısından eksik olmasını ifade ederken kullanılır. Her eksik yerine geçmez; fakat bazı cümlelerde doğru eş anlamlı olarak tercih edilebilir.

Örnek cümleler:

  • “Bu görevi üstlenmek için yetersiz kaldı.”

  • “Teknik açıdan yetkinsiz bir ekip ile çalışıldı.”

Eksik Es Anlamli

TDK’ye Göre Eksik Kelimesinin Eş Anlamlıları

Türk Dil Kurumu verilerine göre eksik kelimesinin başlıca eş anlamlıları şunlardır:

  • Az

  • Noksan

  • Yarım

  • Kusurlu (bağlama göre)

TDK, özellikle az ve noksan kelimelerini doğrudan eş anlamlı olarak öne çıkarır. Diğer sözcükler ise bağlama bağlı olarak yakın anlamlı kabul edilir.

Eksik Kelimesi ile Örnek Cümleler

  • “Bu projede bazı noktalar eksik, yeniden değerlendirilmesi şart.”

  • “Anlatımın güzel ama biraz eksik kalmış.”

  • “Eksik bilgiler tamamlanmadan dosya işleme alınmaz.”

Eksik Kelimesinin Eş Anlamlıları ile Örnek Cümleler

  • “Başvuruda noksan evrak olduğu tespit edildi.”

  • “Malzeme az olduğu için üretim durdu.”

  • “Plan yarım kaldı, uygulamaya geçilemedi.”