İhtiyar kelimesinin eş anlamlısı, Türkçede hem günlük dilde hem de yazılı metinlerde sıkça araştırılan konular arasında yer alır. Arapça kökenli olan ihtiyar sözcüğü, özellikle yaş bildiren anlamı nedeniyle farklı bağlamlarda kullanılabilmektedir. Bu nedenle “ihtiyar kelimesinin eş anlamlısı nedir?” sorusu, hem öğrenciler hem de kelime bilgisini geliştirmek isteyenler tarafından merak edilmektedir.
Türk Dil Kurumu (TDK) güncel Türkçe sözlüğüne göre ihtiyar kelimesinin temel eş anlamlısı “yaşlı”dır. Ancak kelimenin kullanıldığı anlama göre farklı eş ve yakın anlamlı karşılıkları da bulunmaktadır.
İhtiyar Kelimesinin Eş Anlamlısı Nedir?
TDK’ye göre ihtiyar kelimesi, en yaygın kullanımıyla “yaşlı” anlamına gelir. Bu yönüyle ihtiyar ve yaşlı kelimeleri, cümle içinde anlam kayması olmadan birbirlerinin yerine kullanılabilir.
Örnek olarak:
-
Mahallede yalnız yaşayan bir ihtiyar vardı.
-
Mahallede yalnız yaşayan bir yaşlı vardı.
Her iki cümlede de anlatılmak istenen anlam aynıdır.
İhtiyar Ne Demek?
Türk Dil Kurumu’na göre ihtiyar kelimesinin birden fazla anlamı bulunmaktadır. En yaygın anlamı, yaşı ilerlemiş, genç olmayan kimse şeklindedir. Bunun yanı sıra ihtiyar kelimesi, bazı bağlamlarda aile büyüklerini ifade etmek için de kullanılabilir.
Eski kullanımda ve bazı metinlerde ise ihtiyar sözcüğü, “seçme, tercih etme” anlamına da gelebilmektedir. Ancak bu kullanım günümüzde oldukça sınırlıdır.
İhtiyar Kelimesinin Eş Anlamı Olan Sözcükler
İhtiyar kelimesinin eş anlamlıları, kullanıldığı bağlama göre değişiklik gösterebilir. Yaş bildiren anlamı üzerinden değerlendirildiğinde en sık kullanılan eş anlamlılar şunlardır: yaşlı, kocamış, pir. Bu kelimeler, ihtiyar sözcüğüyle aynı anlamı taşır ancak bazıları daha çok mecaz veya konuşma dilinde tercih edilir.
Öte yandan ihtiyar kelimesi “seçme, tercih etme” anlamında kullanıldığında eş anlamı seçici olarak kabul edilir. Bu nedenle kelimenin hangi anlamda kullanıldığına dikkat etmek gerekir.
İhtiyar Kelimesinin Cümle İçinde Kullanımı
İhtiyar kelimesi ve eş anlamlıları, aynı cümlede birlikte kullanılmamalıdır. Eş anlamlı sözcüklerin aynı cümlede yer alması anlatım bozukluğuna yol açar.
Doğru kullanım örnekleri:
-
Çevremizdeki ihtiyar insanlara karşı daha duyarlı olmalıyız.
-
Çevremizdeki yaşlı insanlara karşı daha duyarlı olmalıyız.
Yanlış kullanım örneği:
-
❌ Çevremizdeki ihtiyar ve yaşlı insanlara yardım etmeliyiz.