Kanun kelimesi, özellikle hukuk ve kamu düzeniyle ilgili metinlerde sıkça karşımıza çıksa da günlük dilde de yaygın biçimde kullanılan temel kavramlardan biridir. Toplumsal hayatın düzenlenmesi, hak ve yükümlülüklerin belirlenmesi gibi hayati alanlarda kullanılan bu kelimenin eş anlamlısı, doğru bağlamda seçildiğinde anlatımı sadeleştirir ve metnin akıcılığını artırır. Bu içerikte, TDK (Türk Dil Kurumu) verileri esas alınarak kanun kelimesinin anlamı, eş anlamlıları, yakın anlamlıları ve örnek cümlelerle kullanımı ayrıntılı biçimde ele alınmıştır.

Kanun Ne Demek?

Kanun, Türkçeye Arapçadan geçmiş bir sözcüktür. TDK’ye göre kelimenin temel anlamları şunlardır:

  • Yasa: Devletin yetkili organları tarafından konulan ve uyulması zorunlu kurallar bütünü

  • Geçerli kural: Toplumda düzeni sağlayan, bağlayıcılığı olan ilke

  • Hukuk terimi olarak: Anayasal düzende, yasama organı tarafından çıkarılan yazılı hukuk kuralları

Bunlara ek olarak tarihsel ve teknik kullanımlarda kargı, çıta, cetvel gibi anlamlara da rastlanır; ancak modern Türkçede bu kullanımlar sınırlıdır.

Kanun Es Anlamlisi

Kanun Kelimesinin Eş Anlamlısı Nedir?

TDK’ye göre kanun kelimesinin doğrudan ve birebir eş anlamlısı:

  • Yasa

Bu iki kelime, hem günlük dilde hem de resmî metinlerde çoğu zaman birbirinin yerine kullanılabilir ve cümlenin anlamında bir değişiklik oluşturmaz.

Örnek:

  • “Bu konuda yeni bir kanun çıkarıldı.”

  • “Bu konuda yeni bir yasa çıkarıldı.”

Her iki cümlede de anlam aynıdır.

Kanun ile Yasa Arasındaki Kullanım Farkı Var mı?

Genel kullanımda kanun ve yasa eş anlamlıdır; ancak dilde küçük nüanslar bulunur:

  • Kanun:

    • Daha köklü, geleneksel ve resmî bir kullanım hissi verir

    • Hukuk metinlerinde, akademik yazılarda sık tercih edilir

  • Yasa:

    • Daha sade, Türkçe karşılık olarak yaygındır

    • Günlük dilde ve haber dilinde sıkça kullanılır

Bu fark, anlam farkı değil, daha çok üslup ve tercih farkıdır.

Kanun Es Anlamlisi Nedir (1)

Kanun Kelimesinin Yakın Anlamlıları

Bazı kelimeler “kanun” ile yakın anlam ilişkisi kurar; ancak her zaman birebir eş anlamlı değildir. Kullanım bağlamına dikkat edilmelidir.

  • Kural: Daha genel ve bağlayıcılığı sınırlı olabilir

  • Mevzuat: Birden fazla kanun ve yönetmeliği kapsayan bütün

  • Tüzük / Yönetmelik: Kanunlara dayanarak çıkarılan alt düzenlemeler

Not: “Kural” her zaman “kanun” yerine geçmez; çünkü kanun resmî ve bağlayıcı bir hukuk metnidir.

Kanun Kelimesinin Cümle İçinde Kullanımı

Kanun kelimesi, farklı bağlamlarda cümleye girerek anlamını korur:

Günlük ve Haber Dili

Kocaeli’de 30 Aralık’ta Elektrik Kesintileri
Kocaeli’de 30 Aralık’ta Elektrik Kesintileri
İçeriği Görüntüle

  • “Bu düzenleme kanun gereği uygulanmak zorunda.”

  • “Yeni yasa, vatandaşlara bazı kolaylıklar sağlıyor.”

Hukuk ve Resmî Metinler

  • “İlgili kanun maddesi uyarınca işlem yapılacaktır.”

  • “Anayasaya aykırı kanun iptal edildi.”

Mecaz ve Genel Kullanım

  • “Bu işin kanunu budur.”
    (Burada kanun, “kesin kural” anlamında kullanılmıştır.)

Kanun ve Yasa ile Kurulan Örnek Cümleler

  • “Kanunlar sosyal düzeni sağlamak için vardır.”

  • “Yasalar herkes için eşit şekilde uygulanmalıdır.”

  • “Bu davranış kanuna aykırıdır.”

  • “Yasa gereği bu bölgede yapılaşma yasaklandı.”

Bu örneklerde “kanun” ve “yasa” kelimeleri anlam kaybı olmadan birbirinin yerine geçmektedir.

Kanun Nedir?

Kanun, devletin yetkili organları tarafından çıkarılan; toplum düzenini sağlamak, hak ve sorumlulukları belirlemek ve yaptırımları düzenlemek amacıyla oluşturulan bağlayıcı hukuk kuralları bütünüdür. Kanunlara uyulmaması hâlinde, yine kanunlarla belirlenmiş yaptırımlar uygulanır. Bu yönüyle kanun, toplumsal yaşamın temel dayanaklarından biridir.

Kanun Eş Anlamlısı Sıkça Sorulan Sorular

Kanun kelimesinin eş anlamlısı nedir?

  • Yasa

Kanun ve yasa arasında anlam farkı var mı?

  • Hayır. Anlam aynıdır; fark daha çok kullanım tercihi ve üsluptadır.

Kural kelimesi kanunla aynı mıdır?

  • Hayır. Kural daha genel bir kavramdır; kanun resmî ve bağlayıcıdır.