Yetişkinlerde Ayrılık Kaygısı Bozukluğu

Merhaba sevgili okurlar. Yaklaşık 2-3 hafta gibi bir süre sonra yeniden aranızdayım. Bu süreçte bazı projeleri geliştirdiğim ve tasarım ödülü aldığım bir çalışma sebebiyle biraz mola verdim. Yeniden sizlerle bir araya geldiğim bu zamanda, ayrılık acısı yaşamış değerli bir arkadaşımdan sebep bugünkü konumuzu hazırladım.

Yetişkinlerde ayrılık kaygısı, sevilen birinden ayrı kalma korkusunu ifade eder. Ayrılık kaygısı çocuklarda daha sık görülür; bununla birlikte, genellikle çocukluktan kaynaklanan bağlanma sorunları nedeniyle yetişkinler de bundan mustarip olabilir. Çocuklarda, genellikle anne baba ya da kardeşler ilgiliyken yetişkinlikte, çocuk veya eş gibi sevilen birinden ayrılmayla ilgili kaygı olabilir (tabi sevgiliden ayrılığı da bu çerçevede değerlendirmekte fayda var).

Ayrılık Kaygısı Nedir?

Ayrılık kaygısı bozukluğu, çocuklarda teşhis edilen, ergenlik ve yetişkinlik boyunca devam edebilen yaygın bir kaygı durumudur. Ayrılık kaygısı çocukluk döneminde yaşanmamışsa bile yetişkinlikte de ortaya çıkabilir, ancak genellikle çocukluktan kaynaklanan bağlanma sorunlarıyla ilgili olduğu klinik çalışmalarla sabittir.

Yetişkinlerde Ayrılık Kaygısının Belirtileri

Yetişkinlerde ayrılık kaygısı, ayrılık ya da sevdiklerinizden ayrılma fikri ile karşılaşıldığında panik atakları da içerebilen yüksek bir kaygı bozukluğu durumudur. Ayrılık nedeniyle günlük yaşamda ve özel hayatta birtakım sorunlarla kişiler karşılaşabiliyor. Örneğin yeme – içme bozukluğu, asosyallik, aşırı içe kapanıklık, gündelik faaliyetlere katılmada zorlanma gibi.

Yetişkinlerde ayrılık kaygısının belirtileri genelde şunlardır:

·         Yalnız kalma korkusu

·         Sevilen birinin incineceği endişesi

·         Sevilen birinden uzak kalma korkusu

·         Depresyon hali

·         Genel anksiyete ve ajitasyona eğilim

·         Takıntılı düşünceler

·         İçine kapanmak

·         Uyku ve yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler

·         Huzursuzluk

·         Gerginliği

·         Konsantrasyon bozukluğu

Yetişkin Ayrılık Kaygısının Nedenleri ve Tetikleyicileri

Yetişkinlerde genellikle sevilen birinin hayatını kaybetmesi, terk edilme, hayal kırıklığı, aldatılma, ilişkide istemsiz çatışmalar, genetik faktörler, çocukluk döneminde tanıklık edilmiş anne-baba ayrılığı en genel ayrılık kaygısı bozukluğunu içermektedir.

Bağlanma Ayrılık Kaygısını Nasıl Etkiler?

Güvensizlik üzerine kurulmuş ya da aşırı kıskançlık, kişisel şüpheye eğilim gibi durumlar kişilerin partnerlerine karşı bağlanmalarında ciddi engel taşımaktadır. Buna “güvensiz bağlanma dürtüsü” dememizin sebebi de işte bundan kaynaklanıyor. Bireyler sözüm ona bağlılıklarını güvensiz temeller üzerine oturttuğu için, bağlılıkları aslında kaybetme korkusuyla birleşmiş özgüvensizlik halini de doğurmaktadır. Bu durumda sürekli olarak ayrılık kaygısını yaşayan bireyler bu durumdan dolayı da sıkıntılar çekebilmektedirler. Güvensiz bağlanma genellikle çocukluk dönemindeki tutarsızlıklarla ilişkilidir ve bu durum korku ve kaygıyı besleyerek yetişkinlerinde, ilişkiler hakkında belirsizliğe yol açılmasına neden olur.

Endişeli ve güvensiz bağlanma duygusuna sahip olan insanlar genellikle bunalmış hissederler, ancak aynı zamanda kendilerini güvende hissetmek için de bir takım doğru olduğuna inandıkları tedbirler alırlar (ki birçoğu da hatalı olabilmektedir). Geçmişlerinde terk edilmiş olanlarda sık olarak güvensizlik, kaybetme korkusu, bağlanmakta zorlanma durumları da yaşayan bir hayli fazla insan da vardır. Son olarak, çatışma veya ani değişiler bu tür ayrılık kaygısı yaşayan insanları aşırı etkileyebilir.

Yetişkinlerde Ayrılık Kaygısı Bozukluğunun Tedavisi

Neyse ki, ayrılık kaygısı genellikle tedavi edilebilir bir durumdur. Tedaviye yaklaşım, kişinin geçmişine ve kaygının belirli tetikleyicilerine bağlı olacağından uzmanlar bu durumu süreç içerisinde çözebilmektedirler.

Ayrılık kaygısıyla başa çıkmakla ilgili kişisel tavsiyelerim;

·         Uzman desteği almak

·         Meditasyonu

·         Sanat terapisi

·         Günlük yazmak

·         Sevdiklerinizle nasıl hissettiğiniz hakkında konuşmak

·         Sorunlarınızı çözmek için harekete geçmek (genelde içine kapanık olan kişilere tavsiyemdir, ayağa kalkıp harekete geçmek kendinize yapacağınız en büyük yardımdır)

Son düşünceler

Bir uzmanla (psikolog, psikiyatrist, ilişki ve aile danışmanları gibi) konuşmak, güvenilir bir arkadaş veya aile üyesiyle konuşmak gibi, yetişkin ayrılık kaygısıyla ilgili zorlukları ele almanın ve üstesinden gelmenin birçok yolu vardır. Kaygıyı yönetmeyi ve bunlarla başa çıkmayı öğrenmek zaman alabilir, ancak kendinize karşı sabırlı olmayı unutmayın.

Şefin tavsiyesi: kendinizi sevin ve kendinize inanın

Sevgilerle dostlar