Türkiye’de don, kuraklık ve kahverengi kokarca istilası nedeniyle fındık üretiminde ciddi düşüş yaşanırken, iç fındık fiyatları yıl içinde iki katına çıktı. Haziran ayında ton başına 9 bin dolar seviyesinde olan fiyatlar, ekim sonunda 18 bin dolara yükseldi.
İtalyan çikolata üreticisi Ferrero, bu gelişmelerin ardından Türkiye’den fındık alımını durdurdu. Financial Times’ın haberine göre, dünya fındık üretiminin dörtte birini kullanan Ferrero, mevcut stokları kullanırken Şili ve ABD gibi alternatif tedarikçilere yöneldi.
Fiyat Krizi Derinleşiyor
Londra merkezli tüccarlar, Türk aracıların Ferrero’nun yeniden piyasaya dönmesini bekleyerek ürün topladığını belirtiyor. Bu da fiyatları daha da yukarı çekiyor. Ferrero’nun Şili ve ABD’de son 20 yıldır üretim yaptığı ve bu ülkelerde yıllık 100 bin tonluk seviyeye ulaşıldığı bildirildi.
Ferrero Fındık Genel Müdürü Marco Botta, "Türkiye’de don ve kuraklık yaşanırken, diğer bölgelerden temin yapabiliyoruz," dedi. Ancak şirket, Türkiye’ye “uzun vadeli bağlılık” içinde olduklarını vurguladı.
Rekolte 300 Bin Tonun Altına Düşebilir
Fındık üretiminde ciddi bir düşüş bekleniyor. Normalde 600-700 bin ton arasında değişen yıllık üretimin bu yıl 300 bin tonun altına gerileyebileceği ifade ediliyor. Fiskobirlik Ulubey Şube Başkanı Cemil Temiz, resmi tahminin 450 bin ton olmasına rağmen, gerçek rekoltenin 300 bin tonu geçmeyeceğini öngördü.
Ordu’da üretim yapan Saadettin Irmakçı ise bu yıl sadece 30 kilo fındık alabildiğini, normalde ise 1,5 ton ürün topladığını söyledi. Irmakçı, artan işçilik maliyetleri ve yüksek enflasyona dikkat çekti.
Pazar Payı Riski ve Markalaşma Sorunu
Ferrero’nun Türkiye dışı kaynaklara yönelmesi, sektörde pazar payı kaybı endişesi doğurdu. Poyraz Fındık ihracat direktörü Fırat Bakıcı, Şili’nin agresif biçimde büyüdüğünü ve 5-10 yıl içinde 200 bin ton üretime ulaşabileceğini belirtti.
Bakıcı, “Türkiye bir marka oluşturmayı başaramadı. Her zaman Avrupa’nın taşeronu gibi davrandı,” ifadelerini kullandı. Ayrıca, Ferrero’nun düşük fiyat politikası nedeniyle piyasada tansiyonun yükseldiğini söyledi.
“Fındık 320 liraya çıkınca, Ferrero 260 liradan alacağını söyledi. Hiç kimse satmadı,” diyen Bakıcı, Ferrero’nun piyasa üzerindeki gücüne dikkat çekerek, “Dünyanın en büyük alıcısını, en büyük komisyoncusuna dönüştürdük. Aklı başında hiçbir ülke böyle bir şey yapmaz,” dedi.
