Dilimizde sıkça kullanılan kelimelerden biri olan özgür, hem bireysel hem de toplumsal anlamda güçlü bir kavramı ifade eder. Günlük konuşma dilinden edebî metinlere, akademik yazılardan haber metinlerine kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Anlatımı zenginleştirmek ve tekrarları azaltmak amacıyla özgür kelimesinin eş anlamlıları da sıkça tercih edilir. Bu nedenle “Özgür eş anlamlısı nedir?” ve “Özgürün eş anlamı olan sözcükler cümle içinde nasıl kullanılır?” soruları merak edilmektedir.
Özgür Eş Anlamlısı Nedir?
Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre özgür kelimesinin en temel ve yaygın eş anlamlısı:
- Hür
Bununla birlikte özgür kelimesi, bağlama göre farklı eş anlamlılarla da kullanılabilir. Özgürün eş anlamlıları şunlardır:
-
Hür
-
Serbest
-
Bağımsız
-
Azat
-
Erkin (daha çok felsefi ve akademik metinlerde)
Bu kelimeler, cümle içinde özgür kelimesi yerine kullanıldığında anlam bütünlüğünü bozmaz.
Özgür Kelimesi Ne Demek?
Türk Dil Kurumu’na göre özgür kelimesi şu anlamlara gelmektedir:
-
Herhangi bir kısıtlamaya, baskıya veya zorlamaya bağlı olmayan
-
Başkasının egemenliği ya da buyruğu altında bulunmayan
-
Kendi iradesiyle karar verebilen
Bu tanımlar doğrultusunda özgür kelimesi hem bireyler, hem toplumlar, hem de devletler için kullanılabilmektedir.
Özgürün Eş Anlamı Olan Sözcüklerin Anlam Farkları
Her ne kadar eş anlamlı olsalar da bazı sözcükler kullanım alanına göre farklı çağrışımlar taşır:
-
Hür: En yaygın ve doğrudan eş anlamlıdır. Günlük dil ve yazı dilinde sık kullanılır.
-
Serbest: Daha çok fiziksel veya hukuki kısıtlamanın olmaması anlamında kullanılır.
-
Bağımsız: Siyasi, ekonomik veya yönetsel bağlamlarda tercih edilir.
-
Azat: Eski Türkçe ve edebî metinlerde, kölelikten kurtulma anlamında kullanılır.
-
Erkin: Felsefi ve sosyolojik metinlerde “özgür irade” anlamında yer alır.
Özgür Eş Anlamlılarının Cümle İçinde Kullanımı
Aşağıda özgür ve eş anlamlılarının cümle içindeki kullanımına örnekler yer almaktadır:
-
Özgür: Her birey düşüncelerini özgürce ifade edebilmelidir.
-
Hür: Her birey düşüncelerini hür biçimde ifade edebilmelidir.
-
Serbest: Mahkeme kararıyla sanık serbest bırakıldı.
-
Azat: Uzun yıllar esaret altında kalan halk, sonunda azat edildi.
-
Bağımsız: Türkiye, bağımsız bir devlet olarak yoluna devam etmektedir.
-
Erkin: İnsan, erkin iradesiyle yaptığı tercihlerden sorumludur.
Bu örneklerde görüldüğü üzere eş anlamlı sözcükler, özgür kelimesinin taşıdığı anlamı birebir karşılamaktadır.
Özgür Kelimesinin Zıt Anlamlıları
SEO açısından önemli bir tamamlayıcı bilgi olarak özgür kelimesinin zıt anlamlıları da şunlardır:
-
Tutsak
-
Köle
-
Bağımlı
-
Mahkûm
Özgür Eş Anlamlısı Sıkça Sorulan Sorular
Özgür kelimesinin en yaygın eş anlamlısı nedir?
Hür.
Özgür ile bağımsız aynı anlama mı gelir?
Genel olarak evet; ancak bağımsız daha çok devletler ve kurumlar için kullanılır.
Özgür kelimesinin zıt anlamlısı nedir?
Tutsak, köle, bağımlı.
Hür ve özgür arasında anlam farkı var mı?
Günlük kullanımda anlam farkı yoktur; ikisi de aynı durumu ifade eder.