Salahiyet, Türkçede artık günlük dilde sık kullanılmayan, daha çok eski metinlerde, hukuk alanında ve resmi yazışmalarda karşılaşılan bir kelimedir. Kökeni Arapçaya dayanan bu sözcük, “yetki, bir işi yapma hakkı veya sorumluluk alanı” anlamına gelir. TDK’ye göre salahiyet tek bir anlama sahiptir: Yetki. Özellikle resmi görevlerde, devlet kurumlarında ve yasal süreçlerde kişinin görev alanını tanımlamak için kullanılır.

Salahiyet Ne Demek?

Salahiyet kelimesi Arapça ṣalāḥiyyat kökünden Türkçeye geçmiştir. Temel anlamı yetkili olma hâlidir. Bir kişinin, kurumun ya da makamın belirli bir işi yapma gücünü ve yasal hakkını ifade eder.

Günümüzde kelimenin yerine çoğunlukla yetki, görev yetkisi, sorumluluk alanı gibi daha sade ifadeler kullanılmaktadır. Ancak hukuk, bürokrasi, devlet arşivleri, Osmanlıca metinler ve akademik çalışmalarda “salahiyet” ifadesine halen sıkça rastlanır.

Salahiyet

TDK’ye Göre Salahiyet Anlamı

TDK sözlüğünde salahiyet kelimesi şu şekilde açıklanır:

  • Yetki

Bu tanım, kelimenin eski dönemlerden günümüze taşınmış en sade ve kabul gören açıklamasıdır.

Salahiyet Kelimesinin Kullanım Alanları

Salahiyet, özellikle aşağıdaki alanlarda karşımıza çıkar:

✔ Hukuk Terminolojisi

Mahkemelerin, savcıların veya kurumların bir konu üzerindeki karar verme yetkisini ifade eder.
Örnek: “Bu dosya, mahkemenin salahiyeti dahilindedir.”

✔ Devlet ve Bürokrasi

Resmi kurumlarda, bir yöneticinin veya görevlinin sorumluluk alanını tanımlamak için kullanılır.
Örnek: “Bu işlem için yetkili makamın salahiyeti gerekmektedir.”

✔ Eski Metinler ve Osmanlı Belgeleri

Osmanlı arşivleri ve eski Türkçe metinlerde sıkça görülür.

Salahiyet Kelimesinin Doğru Yazılışı

Kelime sık sık “selahiyet” şeklinde yanlış yazılmaktadır.

❌ Selahiyet (yanlış)
✔ Salahiyet (doğru)

Arapça kök dili nedeniyle kelimenin başına fazladan “e” harfi getirilmesi yazım yanlışı oluşturur.

Salahiyet Nedir

Salahiyet Kelimesinin Kökeni

  • Köken: Arapça

  • Arapça yazımı: صلاحية

  • Türkçedeki anlamı: Yetki, uygunluk, görev alanı

Bu yönüyle kelime, hem dini hem de idari terminolojide geçmişten bu yana önemli bir yere sahiptir.

Salahiyet Kelimesinin Cümle İçinde Kullanımı

Salahiyetin anlamını pekiştirmek için bazı örnek cümleler:

  • “Bu cezai salahiyet hangi kanunla belirlenmiştir bilmiyorum.”

  • “Görevi yerine getirebilmem için resmi salahiyet verilmesi gerekiyor.”

  • “Komisyonun salahiyeti dışında kalan konular değerlendirmeye alınmaz.”

  • “Yetkili makam tarafından salâhiyet tanınmadan bu işlem yapılamaz.”

‘Salahiyeti Açısından’ Ne Demek?

“Salahiyeti açısından” ifadesi, kelimenin anlamını biraz genişletir. Bu kullanım genellikle:

  • Selamet

  • İşlerin gidişatı

  • Uygunluk

  • Geçerlilik durumu

gibi anlamlara gönderme yapar. Bu ifade özellikle hukuk ve idari yazışmalarda görülür.

Örnek: “Kararın salahiyeti açısından yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.”

Salahiyet Kelimesinin Eş Anlamlıları

Salahiyet kelimesi modern Türkçede şu kelimelerle eş anlamlıdır:

Günümüzde Salahiyet Neden Az Kullanılıyor?

Salahiyet kelimesi, Osmanlı Türkçesinin etkili olduğu dönemlerde yaygın kullanımdaydı. Ancak Türk Dil Reformu sonrası daha sade bir Türkçe hedeflendiği için kelimenin yerine yetki ifadesi tercih edilmeye başlandı.

Buna rağmen, kelime hâlâ hukukçular, akademisyenler ve resmi yazışmalar yapan kurumlar tarafından kullanılmaktadır.