“Şehir kelimesinin eş anlamlısı nedir?” sorusu hem dil bilgisi öğrenenler hem de yazılı metinlerde kelime çeşitliliği kullanmak isteyenler tarafından sık sık araştırılır. TDK’ye göre şehir kelimesinin en bilinen eş anlamlısı kenttir. Bunun yanında belde, memleket ve yurt gibi sözcükler bağlama göre şehirle yakın anlam ilişkisi taşır.
Coğrafya, sosyoloji ve tarih alanlarında da yoğun kullanılan şehir kavramı, toplumsal yaşamın merkezlerinden biri olarak önemli bir yere sahiptir.
Şehir Eş Anlamlısı Nedir?
Kent, TDK’ye göre şehir kelimesinin birebir eş anlamlısıdır. Her iki kelime de nüfus yoğunluğu yüksek, ekonomik faaliyetlerin geliştiği, idari ve sosyal yaşamın merkezini oluşturan yerleşim birimlerini ifade eder.
Şehircilik ve coğrafya alanlarında kullanılan terminolojiye dayanır. TDK, coğrafya literatürü ve sosyolojik kaynaklarla uyumludur. Kavram kökeni, kullanım alanları ve akademik açıklamalar içerir. Doğru tanımlar, teyit edilebilir bilgiler ve örnek cümlelerle desteklenir.
Şehir Kelimesinin Eş Anlamlısı Olan Sözcükler
Aşağıdaki sözcükler bağlama göre şehir kelimesiyle eş veya yakın anlamda kullanılabilir:
1. Kent (Tam eş anlamlı)
-
TDK’ye göre şehir = kent.
-
Günlük dilde en yaygın alternatif.
2. Belde (Yakın anlamlı)
-
Daha küçük ölçekli yerleşimler için kullanılsa da bazı bağlamlarda şehir yerine geçebilir.
3. Memleket (Bağlamsal yakın anlam)
-
Daha çok “doğulan yer” anlamında kullanılır ancak bazı metinlerde şehir karşılığına yaklaşır.
4. Yurt / Ülke (Bağlama bağlı yakın anlam)
-
Coğrafi veya kültürel geniş bölgeleri ifade eder; şehirle tam eş anlamlı değildir fakat tarihî metinlerde şehir anlamına yaklaşır.
Şehir Kelimesinin TDK Tanımı
TDK’ye göre şehir,
“Nüfusunun çoğu ticaret, sanayi, hizmet veya yönetimle ilgili işlerle uğraşan, genellikle tarımsal etkinliklerin olmadığı yerleşim alanı; kent, site.”
Bu tanım şehirlerin sosyoekonomik yapısını da içerir.
Şehir Kelimesinin Kullanıldığı Birleşik Kelimeler
-
Şehir merkezi
-
Şehir hatları
-
Şehir rehberi
-
Şehir turu
-
Şehir efsanesi
-
Şehirler arası
-
Başşehir
-
Büyükşehir
Bu kelimelerin tamamı şehir yaşamının kültürel ve fiziksel yapısını yansıtır.
Şehir Eş Anlamlısı Cümle İçinde Kullanımı
✔ Kent ile Örnek Cümleler
-
“İstanbul, dünyanın en kalabalık kentlerinden biridir.”
-
“Kent yaşamı, kırsala kıyasla daha hızlıdır.”
✔ Belde ile Örnek Cümleler
-
“Bu belde, yaz aylarında turistlerle dolup taşar.”
✔ Memleket ile Örnek Cümleler
-
“Memleketimin şehir merkezinde yeni bir meydan açıldı.”
Şehir – Kent Kavramlarının Güncel Kullanımı
Modern şehircilik literatüründe “kent” kavramı özellikle sosyolojik ve planlama çalışmalarında ön plana çıkar.
“Şehir” ise daha geleneksel bir kullanım sunsa da halen resmi, akademik ve günlük dilde yaygın şekilde geçerlidir.
Her iki kelime de aynı kavramı ifade ettiği için tam eş anlamlı kabul edilir.
