Yaz mevsimi yaklaşırken çalışanların dilinde yine aynı sorular dolaşmaya başladı:
“12 gün izin aldım ama neden 14 gün işe gitmedim?”
“5 gün izin kullandım ama evde 7 gün geçirdim, nasıl oluyor bu iş?”
Bu kafa karışıklığının cevabı aslında açık. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 56. maddesi der ki:
“Yıllık izin süresine denk gelen hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri, izin süresinden sayılmaz.”
Yani siz izin kullanırken araya Pazar günü veya resmi tatil girerse, bu günler izinden düşülmez, üzerine eklenir.
6 Gün Çalışılan Bir İşyerinde Ne Olur?
Diyelim ki haftada 6 gün çalışıyorsunuz. Cumartesi dahil. Siz 12 iş günü yıllık izin aldınız. Bu izin iki haftaya yayılır ama bu sürede araya giren iki Pazar günü çalışmadığınız için, bu günler izinden sayılmaz.
Sonuç olarak 12 gün izin kullanmış sayılırsınız ama fiilen 14 gün işe gelmezsiniz. Maaş bordrosunda 12 gün yıllık izin görünür; kalan 2 gün zaten hafta tatilidir.
5 Gün Çalışılan İşyerlerinde Durum
Pazartesi’den Cuma’ya çalışan bir işçisiniz. Pazartesi günü izne çıktınız, 5 iş günü yıllık izin aldınız. O hafta boyunca işe gelmezsiniz. Hafta sonu ise zaten çalışmadığınız günlerdir.
5 gün izinle toplamda 7 gün dinlenmiş olursunuz. Keyifli, ama yasal.
Bayram Günleri Ne Zaman Sayılmaz?
İzin kullandığınız dönem içerisinde bayram ya da resmi tatil varsa, bu günler de yıllık izinden düşülmez.
Örneğin Kurban Bayramı Çarşamba gününe denk geliyor ve siz o haftayı kapsayan şekilde izindeyseniz, o bayram günü izninize eklenir.
İzniniz uzar, gün hakkınız yanmaz.
Yıllık İzin Parçalanabilir mi?
Kanun, yıllık iznin bölünmeden verilmesini esas alır.
Ama işçiyle işveren anlaşırsa, izin süresi bölünebilir. Ancak dikkat: Bu bölümlerden en az biri 10 iş günü olmalıdır.
Yani işveren tek başına “Sana 3 gün veriyorum, kalanı sonra kullanırsın” diyemez. İşçinin rızası şart. Ve bir parça mutlaka 10 iş gününden az olamaz.
Asgari Süreler, Üstü Serbest
Yıllık izin süresi, kanunen belirli bir tabana sahiptir. Ama bu taban, tavan değildir.
İşveren isterse bu sürenin üzerinde izin hakkı tanıyabilir. Örneğin kıdemi 3 yıl olan bir çalışana, zorunlu olan 14 iş günü yerine 18 ya da 20 iş günü izin verilebilir.
Kim, Kaç Gün İzin Hak Eder?
Çalışma Süresi Yıllık İzin Hakkı (En Az)
1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) 14 iş günü
5 yıldan fazla, 15 yıldan az 20 iş günü
15 yıl ve daha fazla 26 iş günü
18 yaş altı veya 50 yaş üstü çalışanlar En az 20 iş günü
Bu süreler iş günü üzerinden hesaplanır. Yani Pazar günleri, bayramlar ve resmi tatiller bu günlere dahil edilmez.
Kısmi Süreli (Part-Time) Çalışanlar Ne Olacak?
Haftada birkaç gün çalışan, yani part-time çalışan işçiler de yıllık izin hakkına sahiptir.
Kanun açık:
“Hizmet süresi esas alınır ve kısmi çalışanlara, tam zamanlı çalışanlara göre farklı işlem yapılamaz.”
Bir yılını dolduran part-time çalışan da, tam zamanlı çalışan gibi 14 iş günü izin hakkı kazanır.
Ancak bu izin, kişinin fiilen çalıştığı günlere göre planlanır. Yani haftada 2 gün çalışan biri, bu 14 günlük hakkını 7 haftaya yayılmış şekilde kullanabilir.