14 Kasım Ne Günü? 14 Kasım Türkiye'de Ne Günü?

14 Kasım ne günü? 14 Kasım, dünya genelinde Dünya Diyabet Günü olarak kabul edilen, diyabet (şeker hastalığı) konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlayan özel bir gündür. Türkiye’de de aynı şekilde sağlık kurumları, STK’lar ve uzmanlar tarafından etkinliklerle değerlendirilen bu tarih, hem tarihte 14 Kasım’da yaşanan önemli olaylar hem de diyabet farkındalığı açısından ayrı bir öneme sahiptir.

14 Kasım Ne Günü? Dünya Diyabet Günü Nedir?

Her yıl 14 Kasım’da kutlanan Dünya Diyabet Günü, diyabetin giderek artan küresel yüküne dikkat çekmek için ilan edilmiş bir farkındalık günüdür. Tarihin bu güne denk gelmesinin sebebi, insülini keşfederek milyonlarca diyabet hastasının hayatını değiştiren Dr. Frederick Banting’in doğum günü olmasıdır.

Bu özel günün amacı:

• Diyabetin sadece “şeker hastalığı”ndan ibaret olmadığını, çok ciddi komplikasyonlara yol açabileceğini hatırlatmak,

• Erken tanının, düzenli kan şekeri takibinin ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının önemini vurgulamak,

• Toplumda beslenme, hareket, obezite, insülin direnci ve tip 2 diyabet konularında bilinç oluşturmak,

• Sağlık sistemlerinde diyabetle mücadele için uzun vadeli politikaların gerekliliğine dikkat çekmektir.

Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Diyabet Federasyonu başta olmak üzere pek çok kurum, 14 Kasım’da mavi daire sembolü ve çeşitli kampanyalarla diyabet farkındalığını artırmaya çalışır. Türkiye’de de hastaneler, dernekler ve üniversiteler bu tarihte tarama, seminer, bilgilendirme toplantıları ve yürüyüşler düzenleyerek **“14 Kasım Dünya Diyabet Günü”**nü aktif biçimde değerlendirir.

14 Kasım Tarihte Yaşanan Olaylar

“14 Kasım ne günü?” sorusunun cevabı sadece Dünya Diyabet Günü ile sınırlı değil; tarih boyunca bu tarihte pek çok önemli olay da yaşanmıştır. Bunlardan bazıları:

• 1889 – New York World gazetesinde çalışan gazeteci Nellie Bly, dünyayı dolaşacağı ünlü yolculuğuna başladı. Seyahati boyunca, kendisine ilham veren Seksende Devriâlem romanının yazarı Jules Verne ile de tanıştı.

• 1914 – Fuat Uzkınay, ilk Türk filmi kabul edilen *“Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı”*nı çekti. Bu tarih, Türk sinema tarihinin başlangıç noktalarından biri olarak kabul edilir.

• 1914 – Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı’na girdikten sonra, dönemin padişahı V. Mehmet Reşat tarafından “Cihad-ı Ekber” ilan edildi. Bu çağrı, özellikle İngiliz sömürgesi altındaki Müslüman topluluklarda etkili olmayı hedefliyordu.

• 1918 – Çekoslovakya’da cumhuriyet ilan edildi.

• 1922 – İngiltere’de kamu yayıncılığının temel taşlarından biri olan BBC, radyo yayınlarına başladı.

• 1922 – Tekirdağ’ın Malkara ilçesi, işgalden kurtuldu.

• 1925 – Sivas’ta, Şapka İnkılabına karşı duvarlara yazılar asan bazı kişiler yargılandı; İmamzade Mehmet Necati idama mahkûm edildi.

• 1940 – İngiltere’nin Coventry şehri ağır bir hava saldırısına uğradı; çok sayıda sivil hayatını kaybetti.

• 1941 – Türkçe Terimler Cep Kılavuzu, yüksekokul öğretmenlerine dağıtıldı; dilde sadeleşme ve bilimsel terminolojinin Türkçeleştirilmesi sürecinde önemli bir adım olarak görülür.

• 1944 – Ahıska Türkleri, yaşadıkları topraklardan sürgün edildi; bu olay, Türk dünyasının hafızasında derin bir iz bıraktı.

• 1958 – Hukuk Profesörü Ragıp Sarıca, “Gazetecilerin tevkif edildiği yerde demokrasi yoktur” sözleriyle basın özgürlüğü tartışmalarına damga vurdu.

• 1960 – Yassıada duruşmalarında, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu hakkında döviz davası başladı; aynı gün, eski Başbakan Adnan Menderes’in yargılandığı “Bebek Davası”nda delil olarak bebeğin kemikleri mahkemeye getirildi.

• 1964 – Ünlü Hollywood oyuncusu Kirk Douglas, “iyi niyet elçisi” sıfatıyla Türkiye’yi ziyaret etti ve Başbakan İsmet İnönü tarafından kabul edildi.

• 1969 – Libya lideri Muammer Kaddafi, ülkedeki tüm yabancı bankaları kamulaştırdı.

• 1969 – NASA, Ay’a yapılan ikinci insanlı görev için Apollo 12 uzay aracını fırlattı.

• 1971 – Mariner 9 uzay aracı, Mars yörüngesine ulaşarak başka bir gezegenin etrafına yerleşen ilk uzay aracı oldu.

• 1972 – İsmet İnönü, 5 Kasım’da CHP’den, 14 Kasım’da ise milletvekilliğinden istifa etti.

• 1975 – İspanya, Batı Sahra üzerindeki egemenlik iddiasından vazgeçti.

• 1976 – Çayırhan Termik Santrali ve Kömür Üretim Tesislerinin temeli atıldı.

• 1983 – Barış Derneği davası sonuçlandı; sanıklardan 18’i 8 yıl, 5’i 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

• 1984 – Türkiye A Millî Futbol Takımı, kendi sahasında İngiltere’ye 8–0 yenildi; bu skor, Türk futbol tarihinin en ağır mağlubiyetlerinden biri olarak kayıtlara geçti.

• 1985 – Demokratik Sol Parti (DSP), Bülent Ecevit liderliğinde kuruldu.

  

  Suç Makinesi Kadın Kocaeli'de Yakalandı

  İçeriği Görüntüle

• 1991 – Anadoluhisarı açıklarında koyun yüklü bir gemi, başka bir gemiyle çarpıştı; 2 gemici kayboldu, 22 bin koyun boğuldu.

• 1993 – Halterci Naim Süleymanoğlu, Dünya Halter Şampiyonası’nda üç altın madalya kazanarak tarihe geçti.

• 2002 – 1993’te 2 CIA mensubunun öldürülmesinden sorumlu tutulan Pakistanlı Aimal Han Kasi, ABD’de zehirli iğneyle idam edildi.

• 2016 – Yeni Zelanda’nın Christchurch bölgesinde 7,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi; can kayıpları ve hasar bölgeyi derinden etkiledi.

Bu liste, “tarihte 14 Kasım’da ne oldu?” sorusuna cevap niteliğinde öne çıkan bazı olayları özetliyor.

14 Kasım Türkiye’de Ne Günü?

Türkiye özelinde 14 Kasım ne günü? dendiğinde, başta Dünya Diyabet Günü çerçevesinde düzenlenen sağlık kampanyaları, tarama günleri ve bilgilendirme etkinlikleri öne çıkar.

• Sağlık Bakanlığı ve ilgili dernekler, diyabetle yaşayan bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik mesajlar paylaşır.

• Hastanelerde ve aile sağlığı merkezlerinde kan şekeri ölçümleri, bilgilendirme stantları ve seminerler düzenlenir.

• Özellikle son yıllarda, çocukluk çağı diyabeti (Tip 1 diyabet), obezite ve sağlıklı beslenme konuları 14 Kasım gündeminin merkezindedir.

Türkiye’de 14 Kasım, resmi bir “millî gün” olmasa da, “14 Kasım Dünya Diyabet Günü” kapsamında hem medya hem de sağlık camiası tarafından yoğun ilgi gören, toplum sağlığı açısından kritik mesajların verildiği bir tarih olarak değerlendirilmektedir.

14 Kasım’da Ölenler

Dünya ve Türkiye tarihinde 14 Kasım’da hayatını kaybeden pek çok önemli isim bulunur. Bu tür listeler:

• Genellikle tarih ve biyografi kaynaklarından,

• “Tarihte bugün” arşivlerinden,

• Akademik ve ansiklopedik çalışmalardan derlenir.

Her yıl medya kuruluşları, “14 Kasım’da kimler öldü?” sorusuna yanıt veren derlemeler hazırlayarak, sanat, siyaset, bilim ve spor dünyasından isimleri anmayı sürdürür.

14 Kasım’da Doğanlar

Benzer şekilde, “14 Kasım’da doğanlar” listelerinde de dünya çapında tanınan sanatçılar, siyasetçiler, sporcular, bilim insanları ve düşünürler yer alır.

• Bu listeler, özellikle burç ve astroloji içerikleriyle birlikte merak edilen bir konu hâline gelmiştir.

• 14 Kasım’da doğanlar, astrolojik olarak Akrep burcu kapsamına girer ve bu burcun özellikleriyle birlikte anılır.

Detaylı ve isim isim listeler için güvenilir biyografi siteleri, tarih arşivleri ve akademik kaynaklardan yararlanmak en sağlıklı yöntemdir.