Hızlı bir dönüşüm geçiren çağdaş kentsel ortamlar bağlamında “akıllı şehir” ve “dijital şehir” kavramları kentsel gelişim ve yönetişim için dönüştürücü çerçeveler olarak ortaya çıkmıştır. Dünyanın dört bir yanındaki şehirler artan nüfus, sınırlı kaynaklar ve sürdürülebilir büyüme zorunluluğu gibi zorluklarla boğuşurken bu kavramlar yaşam kalitesini ve verimliliği artırmak için teknolojiden yararlanma tartışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Örtüşen hedeflerine rağmen akıllı şehirler ve dijital şehirler benzersiz odak noktaları ve etkileri olan farklı yaklaşımları temsil etmektedir. Bu çalışmada akıllı şehirler ve dijital şehirler arasındaki temel farkların ortaya konması amaçlanmış, tanımları, temel özellikleri, gerçek dünya örnekleri, ortaya çıkan trendler ve kentsel yaşamın geleceği için daha geniş etkileri hakkında içgörüler sunulmuş.

Akıllı Şehir ile Dijital Şehir Arasındaki Fark
Çağdaş kentsel gelişim bağlamında “akıllı şehir” ve “dijital şehir” kavramları sıklıkla spesifik olmayan bir şekilde ve birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Ancak bu kavramlar kentsel gelişim için teknolojiden yararlanmaya yönelik farklı yaklaşımları temsil etmektedir. Bu nedenle şehirlerin teknolojiyi paydaşlarının yararına etkin bir şekilde kullanabilmeleri için aralarındaki farkları anlamaları çok önemlidir.

Akıllı Şehir Tanımı ve Temel Özellikleri
Akıllı Şehir Nedir?
Akıllı şehir kentsel hizmetlerin kalitesini, performansını ve etkileşimini artırmak için bilgi ve iletişim teknolojisini (BİT) entegre eder. Bu şehirler kentsel çevreye stratejik olarak yerleştirilmiş IoT (Nesnelerin İnterneti) cihazlarından ve sensörlerden toplanan verilerden yararlanır. Bu veriler ulaşım sistemleri, enerji dağıtımı, sağlık hizmeti sunumu ve kamu güvenliği girişimleri gibi altyapı ve hizmetleri optimize etmeyi amaçlayan karar alma süreçlerini bilgilendirir. Akıllı bir kentin başlıca hedefleri arasında operasyonel verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek, sürdürülebilirlik çabalarını geliştirmek ve nihayetinde paydaşlarının yaşam kalitesini artırmak yer almaktadır. Örneğin Singapur ve Barselona gibi şehirler trafik yönetimi ve çevresel izleme gibi alanlarda teknolojinin yenilikçi kullanımı yoluyla akıllı şehir girişimlerine öncülük etmektedir.


Akıllı Şehrin Temel Özellikleri

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) entegrasyonu: Modern kalkınmanın kilit unsurlarından biridir. Akıllı şehirlerin amacı verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek ve hizmet sunumunu geliştirmek amacıyla sistemleri ve hizmetleri entegre etmek için BİT'ten yararlanmaktır. Bu kentsel altyapı genelinde sensörlerin, veri analitiğinin ve otomasyonun konuşlandırılmasını kapsar.

Sürdürülebilirlik ve Verimliliğe Odaklanma: Temel hedef sürdürülebilirlik ve verimliliğin sağlanmasıdır. Sürdürülebilirlik enerji kullanımını optimize etmek, çevresel etkileri azaltmak ve yeşil bina girişimleri ve yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu gibi çevre dostu uygulamaları teşvik etmek amacıyla akıllı şehirlerin temel bir ilkesidir.

Paydaş Odaklı Hizmetler: Paydaşlar e-yönetişim portalları, akıllı ulaşım sistemleri ve dijital sağlık çözümleri aracılığıyla katılımı kolaylaştıran dijital platformlar ile akıllı şehir konseptinin merkezinde yer almaktadır. Bunlar kamu hizmetlerini ve yanıt verebilirliği geliştirmektedir.

Veriye Dayalı Karar Alma: IoT cihazlarından ve sensörlerden toplanan verilerle mümkün olmaktadır. Bu da proaktif (dinamik) kaynak yönetimini ve gelişmiş kamu hizmeti sunumunu kolaylaştırır.

Dijital Şehir Nedir?
Buna karşılık dijital şehir tüm paydaşlar için temel haklar olarak dijital bağlantı ve erişime güçlü bir vurgu yapar. Dijital şehirler teknolojiyi altyapıya entegre etmenin ötesinde, dijital kaynaklara eşit erişim sağlamaya öncelik verir. Bu güçlü geniş bant internet kapsamını, dijital devlet hizmetlerini ve paydaşlar arasında dijital okuryazarlığı artırmayı amaçlayan girişimleri içerir. Dijital şehrin temel amacı dijital uçurumu kapatmak, tüm paydaşların dijital ekonomiye tam olarak katılabilmesini ve temel hizmetlere çevrimiçi olarak erişebilmesini sağlamaktır. Estonya'nın Tallinn kenti gibi kentler dijital yönetişimin bürokratik süreçleri kolaylaştırdığı ve çevrimiçi platformlar aracılığıyla paydaş katılımını artırdığı dikkate değer örneklerdir.

Dijital Şehrin Temel Özellikleri

Dijital Altyapı ve Bağlanabilirlik: Dijital altyapı ve bağlantı alanı çeşitli ağlar üzerinden veri ve bilgi aktarımını kolaylaştıran teknoloji ve sistemlerin geliştirilmesi ve uygulanmasını kapsamaktadır. Dijital şehirlerin gelişimi çok çeşitli dijital hizmetleri ve uygulamaları destekleyebilecek yüksek hızlı internet erişimi ve geniş bant ağları içeren sağlam bir dijital altyapının kurulmasına bağlıdır.

Dijital Ekonomiye Odaklanma: Dijital teknolojilerin dijital şehirlerde kullanılması ekonomik büyümeyi ve yenilikçiliği teşvik etmekte, dijital girişimciliğin gelişmesini, gerekli becerilerin kazanılmasını ve işletmeler ve bireyler için dijital kaynakların sağlanmasını kolaylaştırmaktadır.

Açık Veri ve Şeffaflık: Şeffaflık dijital şehir için çok önemlidir ve açık veri girişimleri devlet bilgilerinin kamuya erişilebilirliğini kolaylaştırır. Bu paydaşlar ve temsilcileri arasında bir hesap verebilirlik ve güven kültürünü teşvik eder.

Dijital Kapsayıcılık ve Erişilebilirlik: Dijital şehrin temel hedeflerinden biri dijital hizmetlere ve teknolojilere küresel erişimi garanti ederek dijital uçurumu kapatmaktır. Bu dijital okuryazarlık programları ve herkesin dijital ekonomiye kapsayıcı bir şekilde katılımını teşvik eden uygun fiyatlı internet erişiminin sağlanması gibi girişimlerle gerçekleştirilir.

Temel Farklılıklar ve Çıkarımlar

Altyapı Odağı

Akıllı Şehir: Akıllı şehir bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) kullanımı yoluyla paydaşlarının yaşam kalitesini artırmak amacıyla tasarlanmış ve inşa edilmiş şehirdir. Bu kavram kentsel hizmetlerin ve altyapının yönetimini optimize etmenin bir aracı olarak bilgi ve iletişim teknolojisinin (BİT) entegrasyonuna vurgu yapmaktadır.

Dijital Şehir: Merkezinde dijital teknoloji ile tasarlanmış bir şehirdir. Amaç çeşitli dijital hizmetleri ve ekonomik faaliyetleri kolaylaştıracak dijital altyapıyı inşa etmektir.

Paydaş Katılımı

Akıllı Şehir: Paydaş merkezli hizmetlerin sağlanmasına ve dijital platformlar aracılığıyla katılımcı yönetişimin uygulanmasına öncelik verir.

Dijital Şehir: Dijital altyapı (kapsayıcılık) ve bağlanabilirlik (erişilebilirlik) hedefli tüm paydaşlar için dijital hizmetlere ve fırsatlara eşit erişim sağlar


Ekonomik Etki

Akıllı Şehir: Veriye dayalı çözümlerle maliyetleri ve çevresel etkileri potansiyel olarak azaltarak verimliliği ve sürdürülebilirliği teşvik eder.

Dijital Şehir: Gelişen bir dijital ekonomiyi teşvik ederek ve dijital girişimciliği destekleyerek ekonomik büyümeyi ve inovasyonu destekler.

Vaka Çalışmaları ve Gerçek Dünya Örnekleri

Akıllı Şehir Girişimleri

Singapur: Akıllı Ulus girişimiyle tanınan Singapur kentsel yaşamı, sürdürülebilirliği ve paydaş katılımını iyileştirmek için sektörler arasında teknolojiyi entegre ediyor.
Barselona, İspanya: Barselona kentsel verimliliği ve yaşanabilirliği artırmak için akıllı aydınlatma, atık yönetimi ve dijital platformlar için akıllı şehir teknolojilerini kullanmaktadır.
Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri: Dubai'nin akıllı şehir girişimleri arasında yapay zeka destekli yönetişim sistemleri, kamu hizmetlerinde blok zinciri uygulamaları ve yaşam kalitesini ve sürdürülebilirliği artırmak için akıllı altyapı projeleri yer alıyor.

Dijital Şehir Girişimleri

Estonya: Estonya şeffaflık ve verimliliği teşvik eden e-ikamet ve blok zinciri tabanlı veri yönetimi de dahil olmak üzere dijital devlet hizmetlerinde öncüdür.
Seul, Güney Kore: Seul paydaşlarını güçlendirmek için geniş bant erişimi, akıllı ulaşım sistemleri ve dijital okuryazarlık programları ile dijital kapsayıcılığa odaklanıyor.
Amsterdam, Hollanda: Amsterdam'ın dijital şehir girişimleri inovasyonu ve ekonomik büyümeyi teşvik etmek için açık veri politikalarını, dijital beceri eğitimini ve sürdürülebilir kentsel gelişim uygulamalarını vurgulamaktadır.

Gelecek Trendler ve Yenilikler

Akıllı Şehir Trendleri:
Bu trendler yapay zeka, IoT ve mobilite alanındaki gelişmelerin şehirleri nasıl daha verimli, sürdürülebilir ve yaşanabilir alanlara dönüştürdüğünü vurgulamaktadır.

Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi:

  • Doğal Dil İşleme (NLP): Gerçek zamanlı bilgi ve hizmetler sağlayan sohbet robotları ve sanal asistanlar aracılığıyla paydaş katılımının iyileştirilmesi.
  • Kestirimci Bakım: Köprüler, yollar ve kamu hizmeti sistemleri gibi altyapı arızalarını tahmin etmek ve önlemek için yapay zekanın kullanılması, güvenilirliği ve güvenliği artırır.
  • Kamu Güvenliği: Kentsel güvenliği artırmak için suç tahmini, acil müdahale optimizasyonu ve gözetim için yapay zeka güdümlü sistemler.

IoT ve Akıllı Altyapı:

  • Çevresel İzleme: Daha sağlıklı kentsel ortamlar yaratmak için hava kalitesi, gürültü seviyeleri ve su yönetimi için IoT sensörleri.
  • Akıllı Binalar: Binalarda verimli enerji kullanımı, sıcaklık kontrolü ve alan yönetimi için IoT özellikli akıllı sayaçlar ve sistemler.
  • Atık Yönetimi: Atık toplama rotalarını doluluk seviyelerine göre optimize ederek işletme maliyetlerini ve çevresel etkiyi azaltan akıllı çöp kutuları için IoT cihazları.

Akıllı Mobilite:

  • Mikro-Mobilite Çözümleri: Sürdürülebilir ve esnek kentsel ulaşım seçenekleri sağlamak için elektrikli scooterların, bisikletlerin ve paylaşımlı mobilite platformlarının entegrasyonu.
  • Akıllı Otopark: Sürücüleri uygun park yerlerine yönlendiren, trafik sıkışıklığını ve emisyonları azaltan IoT özellikli park sistemleri.
  • Hizmet Olarak Mobilite (MaaS): Platformlar çeşitli ulaşım modlarını uygulamalar aracılığıyla erişilebilen tek bir hizmete entegre ederek sorunsuz seyahat deneyimleri sunar.

Dijital Şehir Yenilikleri

Bu yenilikler blokzinciri, 5G teknolojisi ve dijital ikizlerin gelişmiş dijital çözümler aracılığıyla yönetişimi, altyapı yönetimini ve paydaş hizmetlerini iyileştirerek dijital şehirleri nasıl yeniden şekillendirdiğini göstermektedir.

Blok Zinciri Teknolojisi:

  • Tedarik Zinciri Yönetimi: Blok zinciri tedarikten teslimata kadar tedarik zincirlerinde şeffaflık ve izlenebilirlik sağlayarak dolandırıcılığı azaltır ve verimliliği artırır.
  • Kimlik Yönetimi: Güvenli (ve merkezi olmayan) dijital kimlikler, kamu hizmetlerine ve özel işlemlere kesintisiz erişimi kolaylaştırırken aynı zamanda kullanıcı gizliliğinin korunmasını sağlar.
  • Akıllı Sözleşmeler: Blok zinciri platformlarında otomatik, kendi kendini yürüten sözleşmelerin kullanılması, işlemleri ve anlaşmaları kolaylaştırma potansiyeline sahiptir, böylece tipik olarak bu tür süreçlerle ilişkili idari ek yükleri ve bunlardan kaynaklanan anlaşmazlıkların sayısını azaltır.

5G Teknolojisi:

  • Akıllı Altyapı: 5G köprüler, kamu hizmetleri ve ulaşım sistemleri gibi kritik altyapıların gerçek zamanlı olarak izlenmesini ve yönetilmesini sağlayarak yanıt verebilirliği ve verimliliği artırır.
  • Artırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR): Yüksek hızlı 5G bağlantısı kentsel planlama, turizm ve eğitim için sürükleyici AR/VR uygulamalarını destekleyerek paydaş deneyimlerini zenginleştirir.
  • Uzaktan Sağlık Hizmetleri: 5G teletıp ve uzaktan ameliyatı kolaylaştırarak sağlık hizmeti sağlayıcılarının konumdan bağımsız olarak yüksek kaliteli hizmetler sunmasını sağlar ve sağlık hizmetlerine erişilebilirliği artırır.

Dijital İkizler:

  • Kentsel Planlama: Dijital ikizler sürdürülebilir kalkınma amacıyla arazi kullanımını, ulaşım ağlarını ve çevresel etki değerlendirmelerini optimize etmek için kentsel büyüme senaryolarını simüle eder.
  • Acil Durum Müdahalesi: Dijital ikizlerin kullanımı doğal afetler ve acil durumlar için müdahale stratejilerinin gerçek zamanlı simülasyonunu ve müdahale planlamasını kolaylaştırarak afete hazırlık ve müdahale önlemlerinin etkinliğini artırır.
  • Altyapı Yönetimi: Dijital ikizlerden elde edilen gerçek zamanlı verilerin izlenmesi ve analizi, kentsel altyapı için bakım planlamasının ve kaynak tahsisinin optimizasyonunu kolaylaştırarak varlık yaşam döngülerini uzatır ve maliyetleri azaltır.

SONUÇ
Sonuç olarak akıllı şehirler ve dijital şehirlerin her ikisi de kentsel alanların iyileştirilmesi için teknolojiden yararlanma, ortak bir hedefi paylaşma amacına sahip olsa da farklı stratejiler ve öncelikler benimsemektedir. Akıllı şehirler BİT entegrasyonuna, sürdürülebilirliğe ve paydaş odaklı hizmetlere öncelik verirken, dijital şehirler dijital altyapıya, ekonomik büyümeye ve dijital kapsayıcılığa odaklanmaktadır. Şehirler bu farklılıkları kavrayarak kalkınma stratejilerini belirli zorluklarla yüzleşecek ve belirli fırsatlardan yararlanacak şekilde uyarlayabilir, böylece daha dayanıklı, kapsayıcı ve yenilikçi kentsel ortamlar yaratabilirler.

Sevgiyle ve Sağlıkla Kalın.
ncmCozdmr

Hüsnü Baysal’ın katkılarıylarıyla

Kaynaklar:
Difference Between Smart City and Digital City
Published On: June 30th, 2024 By Mahnoor Inam
Categories: Smart Cities
minnovation com au/smart-cities-2/difference-between-smart-city-and-digital-city/#:~:text=Smart%20City%3A%20Prioritizes%20citizen%2Dcentric,and%20opportunities%20for%20all%20residents.

Minnovation Technologies
Smart City Platform
minnovation com au/smart-city-platform/

IEEE. “Smart Cities: A Comprehensive Guide
smartcities ieee org/