Karbonsuzlaştırma için sürdürülebilir tarım gereklidir. Ancak dünyayı net sıfıra ulaştırmak için tarım sektörünün tüm değer zinciri boyunca harekete geçmesi gerekiyor.
McKinsey 2020'de, tarım sektörünün karbonsuzlaştırmayı desteklemek için alabileceği temel eylemleri belirleyen Tarım ve iklim değişikliği raporunu yayınladı. Devamında Haziran 2023’te yayınladığı “Tarımsal dönüşüm: Sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek” adıyla bu yazıya konu olan raporla ilgili McKinsey araştırmasıda karbondan arındırma önlemlerinin nasıl geliştiğine, bunların benimsenmesinin önündeki temel engellere ve sektör oyuncularının ve yatırımcıların bunların benimsenmesini desteklemek için yapabilecekleri eylemlere ve aynı zamanda sürdürülebilir dönüşümlerle ilgili konuşmalara, tarımın iklim değişikliğinin ötesinde doğa ve toplum üzerindeki etkilerine giderek daha fazla odaklanıyor. Örneğin, tarım arazisi tüm yaşanabilir arazinin yarısını kaplar ve tatlı su kaynaklarının azalmasının yüzde 70'inden sorumludur. Ek olarak, gıda sistemleri dünya çapında biyolojik çeşitlilik kaybının birincil itici gücüdür ve bu sistemlerin biyosfer bütünlüğü, insan sağlığı ve gıdaya erişim üzerinde artan etkileri vardır. İklim değişikliği Haziran 2023 tarihli bu raporun odak noktası olmaya devam etse de, karbondan arındırma ve bunu başarmaya yönelik eylemler, bunların doğa ve toplum üzerindeki daha geniş etkilerinden ayrı düşünülemez. Bu bağlamda karbonsuzlaştırma eylemleriyle ilişkili takaslar(değiş tokuşlar) ve diğer faydalar rapor boyunca vurgulanıyor.
1,5°'ye ulaşmak değer zinciri boyunca çiftçiliğin ötesine geçen eylemler gerektirecektir. Bu eylemlerin başlıcaları gıda kaybını ve israfını azaltmak beslenme değişikliklerini benimsemek ve ekilebilir arazileri nasıl kullandığımızı uyarlamaktır; bunların tümü karbonsuzlaşma için kritik öneme sahiptir ve çiftçilerin geçim kaynaklarını korurken tarım sektörünün küresel gıda ihtiyaçlarını karşılaması için yardımcı olacaktır (Tablo 1).
- Gıda atıklarıyla mücadele. Her yıl dünyadaki gıdanın yaklaşık yüzde 30'u kayboluyor veya israf ediliyor. Gıda kaybı ve israfı küresel antropojenik(insan kaynaklı) emisyonların tahmini yüzde 8 ila 10'nu içerirken aynı zamanda gıda güvensizliğine ve aşırı üretime yol açar ikincisi de doğanın bozulmasına katkıda bulunur. Gıda israfının 2050 yılına kadar yaklaşık yüzde 23 oranında azaltılabileceği tahmin ediliyor bu da yaklaşık 0,7 metrik gigaton (Gt) CO2 eşdeğeri ( CO2e ) anlamına geliyor. Bu azalmaları başarmak için tedarik zincirlerini daha iyi bağlamamız, korumayı iyileştirmemiz, satın alma alışkanlıklarını uyarlamamız ve gıda kaybını veya israfını daha verimli kullanarak değer zinciri boyunca sanayiciler için fırsatlar yaratmamız gerekecek.
Yediklerimizi değiştiriyoruz. Beslenme alanındaki değişiklikler şimdiden yeni pazarlar açıyor ve çiftçiler ile sanayiciler için değer yaratıyor. Üreticiler ve tüketiciler bitki bazlı ürünler ve hayvansal protein ürünleriyle neredeyse aynı olan hassas fermente edilmiş ve hücresel ürünler dahil olmak üzere alternatif protein kaynaklarına yönelerek önemli miktarda emisyon salmaktan kaçınabilirler. Örneğin, klasik bitki bazlı seçenekler, sığırların yaydığı toplam sera gazlarının (GHG) yüzde 12'sini yayar ve kilogram ürün başına daha az metan oranına sahiptir. Hayvansal proteinlerden uzaklaşan beslenme değişiklikleri, yaklaşık 640 milyon hektarlık araziyi kurtarabilir bu da yeniden ağaçlandırılabilir veya diğer doğa temelli çözümler için bir yer olabilir. Elbette, alternatif protein kaynakları söz konusu olduğunda insan sağlığı, gıdaya erişim ve çiftçi eşitliği dahil olmak üzere takaslar( değiş tokuşlar) özellikle önemlidir ve herhangi bir dönüşümün parçası olarak yeterince dikkate alınmalıdır.
Doğa temelli çözümlerle arazi kullanımının ele alınması. Tarım arazileri yaklaşık 4,9 milyar hektarı veya dünyanın karasal alanının yüzde 38'ini kapsıyor ve arazinin tarım arazisi, yem üretimi veya otlatma arazisi için temizlenmesi veya dönüştürülmesi nedeniyle küresel arazi kullanımı değişikliğinin yaklaşık yüzde 80'ini oluşturduğu tahmin ediliyor. Bu muazzam arazi kullanımı ayak izi göz önüne alındığında koruma ve restorasyon çözümleri dahil olmak üzere doğaya dayalı çözümler 2050'de 6,7 GtCO 2 e azaltma potansiyeline sahiptir ve bu toplam azaltma potansiyelinin yaklaşık yüzde 80'idir. Bu potansiyel endişeye ulaşmanın en büyük kaldıraçları özellikle orman restorasyonu olmak üzere ormancılık uygulamalarını iyileştirmiştir. Özellikle doğaya dayalı birçok çözümün benimsenmesi, küresel gıda talebini karşılamak için arazi kullanımının yoğunlaştırılmasını ve gelecekte arazi dönüşümünü sınırlamak için çiftçiler için yeterli teşvikleri gerektirecektir.
Bu raporun odak noktası olan çiftçilik yapma şeklimizi değiştirmek, başarılı bir dönüşüm için çok önemlidir. Önceki çalışmalara dayanarak, tarım sektörü ve çiftçiler için potansiyel değer yaratırken çiftlikte karbonsuzlaştırmayı destekleyebilecek tanımlanan 28 önlem(Tablo 2)’de görülmektedir. Bu önlemlerin yıllık emisyon azaltımı yaklaşık 2,2 GtCO2'dir . Bu önlemlerin çoğu çiftçiye çok az veya sıfır maliyetle uygulanabilir ve verim ve biyolojik çeşitliliğin artması da dahil olmak üzere emisyon azaltımlarının ötesinde faydalara sahiptir.
Çiftlikte karbonsuzlaşmayı destekleyecek 28 önlem :
1. konsantre yem oranını artırın
2. Biyolojikler
3. pirincin doğrudan tohumlanması
4. Gübre uygulamasında azalma
5. Hayvancılık üretimini artıran teknolojilerin yaygınlaştırılması
6. ısı stresi yönetimi
7. tarım makinelerinin elektrifikasyonu
8. tarım makineleri için hidrojen gücü
9. değişken oranlı gübreleme
10. geliştirilmiş pirinç çeltik suyu yönetimi
11. ekin tarlalarında azot inhibitörleri
12. geliştirilmiş pirinç samanı yönetimi
13. balıkçılık araçlarında geliştirilmiş yakıt verimliliği
14. gübre olarak biochar
15. iyileştirilmiş hayvan sağlığı ve hastalık tedavileri
16. Sera gazı odaklı üreme ve genetik seleksiyon
17. sindirilebilirlik için yem tahıl işleme
18. hibrit ve elektrikli balıkçı gemilerine dönüşüm
19. örtü bitkilerinin dahil edilmesi
20. pirincin sülfatla gübrelenmesi
21. meralarda azot inhibitörleri
22. gelişmiş yem katkı maddeleri
23. selden dönüşüm damla veya yağmurlama sulama yapın
24. düşük veya toprak işlemesiz
25. daha yüksek yağlı bir diyete geçin
26. büyük ölçekli anaerobik gübre sindirimi
27. geliştirilmiş verimli gübreler
28. küçük ölçekli anaerobik gübre sindirimi
1,5˚ için bir yol mevcut olmasına ve çiftçilerin sektör için daha geniş değer yaratmasına rağmen, anlamlı engeller karbondan arındırma çözümlerinin geniş ölçekte benimsenmesini engelliyor. Çiftçiler sürdürülebilirlik dönüşümünün merkezinde yer alıyor ancak henüz yeni yöntem ve teknolojileri benimsemek için yeterli teşvike sahip değiller. Emisyon izleme ve diğer eylemler karbonsuzlaştırmayı kolaylaştırmak için yeni, yenilikçi çözümler gerektirir. Ve çiftçilerin operasyonlarını ölçeklendirme ve kârlılığı sürdürme konusundaki zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olmak için büyümeleri gereken çok alan var.
Bu rapordaki bulgular gıda ve tarım kuruluşlarına sürdürülebilir dönüşümlerinde lrehberlik edebilir. Her müdahale kendi özel yapısına uygun hale getirilmelidir ancak geniş anlamda değişiklik aşağıdakilerin uygulanmasını gerektirir:
· karbon piyasaları, yeşil primler, sübvansiyonlar, indirimler veya diğer yeşil finansman mekanizmaları yoluyla çiftçi eylemini teşvik etmek için mali teşvikler
· pazara çözümler getirmek ve çiftlik içi uygulama değişikliklerinden ve alıcı karar verme sürecinden para kazanmayı desteklemek için ekosistem işbirliği ve iyileştirilmiş izleme ve izlenebilirlik
· mevcut çözümlerin benimsenme maliyetlerini azaltmak ve yeni teknolojilerin geliştirilmesini ve ölçeklendirilmesini desteklemek için maliyet eğrisini bükmek için araştırma ve yatırım
SONUÇ
Gıda ve tarım değer zinciri, çiftçilerin geçim kaynaklarını korurken büyüyen bir gezegeni besleyen daha sürdürülebilir bir ekosistem yaratma şansına sahiptir. Tarım sektörü oyuncuları, politika yapıcılar ve yatırımcılar özel ve yoğun eylemle bu geleceğe giden yolu hızlandırırken kendi büyümelerini sağlayabilir.
1,5 ° C'ye ulaşmanın yolu basit olmasa da, iklim değişikliğini azaltmanın ötesinde ek çevresel faydalarla değer zinciri boyunca çiftçiler ve oyuncular için gerçek iş değeri yaratılabilir. Çiftliğin ötesinde harekete geçilmesi gerekecek ancak iş değerini yakalarken çiftlikte karbondan arındırma için gerçek bir fırsat var. Çiftçilerin geçim kaynaklarını korurken büyüyen bir gezegeni besleyen tarım için daha sürdürülebilir bir gelecek mümkündür. Ve tarım sektörü oyuncuları, politika yapıcılar ve yatırımcılar kendi büyümelerini sağlarken geleceğe giden yolu hızlandırabilirler.
Sevgiyle ve Sağlıkla Kalın.
ncmCozdmr
Hüsnü Baysal’ın katkılarıyla
Kaynak :
1. The agricultural transition: Building a sustainable future
June 27, 2023 | Report
www mckinsey com/industries/agriculture/our-insights/the-agricultural-transition-building-a-sustainable-future?
2. “Reducing agriculture emissions through improved farming practices,” McKinsey, May 6, 2020.
https://www.mckinsey.com/industries/agriculture/our-insights/reducing-agriculture-emissions-through-improved-farming-practices
3. Hannah Ritchie and Max Roser, “Land use,” Our World in Data, September 2019; “Water in agriculture,” World Bank, October 5, 2022.
https://ourworldindata.org/land-use
https://www.worldbank.org/en/topic/water-in-agriculture#1
4. “Our global food system is the primary driver of biodiversity loss,” United Nations Environment Programme (UNEP), February 3, 2021.
https://www.unep.org/news-and-stories/press-release/our-global-food-system-primary-driver-biodiversity-loss
5. “Food loss” refers to food that is lost at or near the time of harvest, while “food waste” refers to food that is fit for consumption but discarded at the consumption or retail phase. For more, see UNEP food waste index report 2021, UNEP, March 4, 2021.
https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/35280/FoodWaste.pdf
6. Climate change and land, IPCC, 2019.
https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/SRCCL-Full-Report-Compiled-191128.pdf
